Cło to opłata nakładana przez państwo na towary przewożone przez granicę kraju. Jest jednym z głównych instrumentów polityki celnej, stosowanym do regulowania handlu zagranicznego oraz ochrony krajowego rynku przed nadmiernym napływem towarów z zagranicy. Cło odgrywa istotną rolę w finansach publicznych wielu krajów, będąc źródłem dochodów budżetowych, a także narzędziem wspierania rodzimego przemysłu i równoważenia międzynarodowej konkurencji.

Sprawdź także: Najczęstsze wyzwania związane z importem z Chin – jak sobie z nimi poradzić?

Jakie wyróżniamy rodzaje cła?

Cła mogą przyjmować różne formy w zależności od ich celu i sposobu obliczania. Oto najczęściej spotykane rodzaje:

1. Cło importowe – najczęściej spotykana forma, nakładana na towary wprowadzane do kraju z zagranicy. Ma na celu ochronę krajowego rynku przed tańszą konkurencją, ale także generowanie dochodów dla państwa.

2. Cło eksportowe – rzadziej spotykane, nakładane na towary wywożone z kraju. Jego celem może być ograniczenie eksportu strategicznych surowców lub produktów w celu zaspokojenia wewnętrznego zapotrzebowania.

3. Cło antydumpingowe – stosowane w celu ochrony rynku przed nieuczciwą konkurencją, kiedy zagraniczne firmy sprzedają swoje towary po cenach poniżej kosztów produkcji, aby zdominować rynek i wyeliminować konkurencję.

4. Cło wyrównawcze – nakładane, gdy państwo uważa, że zagraniczny producent otrzymuje subsydia, co może prowadzić do zakłócenia równowagi na rynku.

Jak działa cło?

Cło jest zazwyczaj wyrażone w formie procentowej wartości towaru (tzw. cło ad valorem), ale czasami może być stałą kwotą zależną od wagi, ilości czy objętości produktu (tzw. cło specyficzne). Aby obliczyć należność celną, kluczowe są takie czynniki jak:

• Rodzaj towaru – różne produkty są objęte różnymi stawkami celnymi, określonymi w taryfie celnej, która jest dokumentem wskazującym obowiązujące opłaty dla każdego towaru.

• Kraj pochodzenia – na wysokość cła wpływa także to, skąd dany towar pochodzi. Państwa należące do Unii Europejskiej oraz inne kraje, z którymi Polska ma podpisane umowy o wolnym handlu, mogą mieć obniżone lub zerowe stawki celne.

• Wartość towaru – cło obliczane jest zazwyczaj jako procent wartości celnej towaru, która obejmuje cenę zakupu, koszty transportu i ubezpieczenia do momentu wprowadzenia towaru na terytorium kraju.

Kiedy trzeba płacić cło?

Cło jest płatne w przypadku importu towarów spoza Unii Europejskiej na teren Polski lub innych krajów członkowskich UE. Unia Europejska stanowi bowiem jednolitą przestrzeń celną, co oznacza, że towary przemieszczające się między krajami UE nie są obciążone cłem. Istnieje jednak wiele sytuacji, w których cło musi być zapłacone:

1. Import towarów spoza UE – najczęstsza sytuacja, w której cło jest naliczane. W momencie sprowadzenia towaru np. z Chin, Stanów Zjednoczonych czy Rosji, importer musi uiścić należne opłaty celne przed wprowadzeniem towaru do obrotu.

2. Zakupy online spoza UE – w przypadku zakupów w zagranicznych sklepach internetowych (np. z Chin czy USA), kupujący mogą być zobowiązani do uiszczenia cła i podatku VAT przy odbiorze przesyłki, jeśli wartość zakupów przekracza określone limity.

3. Przywóz towarów przez podróżnych – osoby wracające z krajów pozaunijnych mogą przewozić do określonej kwoty towarów (np. alkohol, papierosy, odzież) bez płacenia cła. Po przekroczeniu tego limitu, opłaty celne muszą być uregulowane.

Wyjątki od obowiązku celnego

Istnieją sytuacje, w których cło może nie być naliczane lub można ubiegać się o jego zwolnienie:

• Preferencyjne umowy handlowe – dzięki umowom międzynarodowym, niektóre kraje mają obniżone lub zerowe stawki celne dla wybranych towarów. Przykładem są kraje należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub umowy o wolnym handlu, takie jak CETA między UE a Kanadą.

• Zwrot cła – w pewnych przypadkach możliwe jest odzyskanie części lub całości zapłaconego cła, np. gdy towar jest zwracany do sprzedawcy spoza UE.

Dlaczego płacenie cła jest ważne?

Opłaty celne pełnią kilka istotnych funkcji:

1. Źródło dochodów państwa – cło, podobnie jak podatki, jest ważnym elementem budżetu państwa, który finansuje m.in. inwestycje publiczne, ochronę zdrowia czy edukację.

2. Ochrona rynku krajowego – cła mogą chronić krajowych producentów przed napływem tanich, zagranicznych produktów, które mogłyby zagrozić lokalnej produkcji. Dzięki cłom, ceny zagranicznych towarów są podwyższane, co zwiększa konkurencyjność krajowych przedsiębiorstw.

3. Regulacja handlu międzynarodowego – poprzez stosowanie cła, państwa mogą wpływać na bilans handlowy z innymi krajami, promując eksport i kontrolując import towarów.

Podsumowanie

Cło to opłata nakładana na towary przewożone przez granice kraju, która ma na celu regulowanie handlu międzynarodowego i ochronę lokalnych producentów. Płacenie cła jest obowiązkowe przy imporcie towarów spoza Unii Europejskiej, ale stawki celne mogą różnić się w zależności od rodzaju towaru, kraju pochodzenia i wartości importowanych dóbr. Dobrze jest zrozumieć mechanizmy cła, aby prawidłowo zarządzać importem i uniknąć niespodziewanych kosztów.